WEL in Ontwikkeling - De weg terug naar school

In Nederland wonen jeugdigen die niet ingeschreven staan op een school, maar misschien wel perspectief op onderwijs of ontwikkeling hebben als zij hiervoor meer mogelijkheden krijgen. Deze jeugdigen worden ook wel thuiszitters genoemd. Het project WEL in Ontwikkeling wil nieuwe beweging creëren in situaties die zijn vastgelopen of waarin jeugdigen zich onvoldoende kunnen ontwikkelen.

Het gaat om kinderen en jongeren met een vrijstelling van de Leerplichtwet op grond van artikel 5 onder a én om jeugdigen die niet ingeschreven staan op een school en daar géén vrijstelling voor hebben (absoluut verzuim). Veel van deze jeugdigen en hun gezinnen hebben al veel meegemaakt; vaak gaat het om situaties met een lange en complexe historie.

WEL in Ontwikkeling is een project dat aansluit bij het NP Onderwijs. De ministeries van OCW en VWS hebben Gedragswerk (onderwijs en thuiszitters), Ingrado (leerplicht en RMC) en OZJ (Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd) gevraagd dit project, dat loopt tot juli 2025, gezamenlijk te realiseren. Elke maand brengt WEL in Ontwikkeling een nieuwsbrief uit. Die bevat informatie en praktijkverhalen. Op de website voor Jeugd en Gezin leest u meer over de werkzaamheden van WEL in Ontwikkeling en de nieuwsbrieven. Onderstaand artikel is een voorbeeld van één van deze praktijkverhalen.

De weg terug naar onderwijs

Kapstok op school
Beeld: ©Richard van Elferen

Er zijn jongeren die thuiszitten met een vrijstelling 5 onder a en die zich na verloop van tijd verder willen ontwikkelen, misschien op termijn zelfs wel weer op school. Het blijkt een ware hordenloop dat te organiseren, zo leert de ervaring van Inizo, instelling voor wonen, begeleiding en dagbesteding.

Hylke Homan, onder meer manager dagbesteding, probeert momenteel een geschikt traject uit te stippelen voor twee jongens van 15 en 16 jaar. Ze hoopt de laatste drempel, de aanschaf van geschikt studiemateriaal, dankzij WEL in Ontwikkeling te kunnen nemen. “Beiden zijn jongens met een normale intelligentie, die als gevolg van complexe problematiek in het verleden zijn uitgevallen in het onderwijs. Uiteindelijk leidde dat bij beiden tot een vrijstelling. En dan valt alles stil. Want nu de jongens weer stappen richting onderwijs willen zetten, blijkt er niemand te zijn bij wie ze kunnen aankloppen.”

Pionieren

De jongens worden daarom aangemeld bij Inizo. Dat biedt meerdere educatieprogramma’s aan, onder meer ook voor thuiszitters. Na aanmelding begint de zoektocht, zegt Homan. “Er is geen bestaand traject dat we uit de kast kunnen halen, geen bekende route die we kunnen lopen. Het is pionieren, het wiel uitvinden, zoeken naar wat er wel kan.” Na aanmelding organiseert Homan een multidisciplinair overleg, waaraan ouders, zorginstelling, gemeente, het samenwerkingsverband en zo mogelijk ook leerplicht deelnemen. Als het goed is, is er ook een regisseur vanuit de gemeente, maar dat is volgens Homan helaas lang niet altijd het geval. In het overleg staat de vraag van de jongere centraal. Die vormt het vertrekpunt. “Maar dan komt de vraag naar het niveau,” zegt Homan. “Wij kunnen geen niveaubepaling doen. Studie- en beroepskeuzebegeleiding? Onze onderwijsassistenten kunnen veel, maar dit is een vak apart. We hebben daarom zelf contact gelegd met de bedrijven die niveaubepalingen doen en beroepskeuzetesten afnemen. Gelukkig waren die direct bereid mee te werken. Zo ver zijn we nu.”

Stapje voor stapje

De opbouw naar onderwijs kan beginnen, stapje voor stapje. Homan: “Dan moet je denken aan eerst een half uur per week naar school, dan twee keer een half uur, en zo verder. We starten met 1 of 2 vakken waar de interesse van de jongere naar uitgaat. Daar hebben we dus materiaal voor nodig. Maar omdat we geen school zijn, en dus geen brin-nummer hebben, kunnen we geen leerboeken aanvragen. Daar loopt het op vast.” Toen Homan hoorde van WEL in Ontwikkeling, zag ze direct kansen. “Het is precies bedoeld voor de jongeren over wie het hier gaat. Ik hoop en verwacht dat we nu leermiddelen gefinancierd kunnen krijgen, en dat we de jongeren straks meer te bieden hebben. En ik hoop vooral dat dit project er aan gaat bijdragen dat we in de toekomst makkelijker een traject voor deze groep jongeren in elkaar kunnen zetten. Dat het pionieren stopt.”

  • Footerlogo Nationaal Programma Onderwijs