Middelbaar beroepsonderwijs en hoger (beroeps)onderwijs

Het Nationaal Programma Onderwijs voor het mbo en ho was gericht op de aanpak van door corona ontstane studievertragingen op de korte termijn en op de verbetering van het studentenwelzijn. Het doel was om de lessen uit de coronatijd te benutten voor structurele, duurzame verbeteringen in onderwijs en onderzoek.

Inspiratie & Praktijkverhalen

Doelen en akkoorden

Voor het mbo, hbo en wo was in totaal € 2,7 miljard beschikbaar om leerachterstanden in te halen, stages en onderzoeken af te ronden en de mentale weerbaarheid van leerlingen te vergroten. De afspraken hierover zijn vastgelegd in bestuursakkoorden.

Hoe konden instellingen het geld besteden?

In het voorjaar van 2021 sloot de minister van OCW samen met alle onderwijskoepels een bestuursakkoord voor het mbo en ho. Hierin staan de zes thema’s waarop onderwijsinstellingen het beschikbare geld konden inzetten. Dat zijn:

soepele in- en doorstroom;
welzijn van studenten en sociale binding met de opleiding;
ondersteuning en begeleiding bij stages;
ondersteuning en begeleiding bij coschappen in medische opleidingen;
beperking van studievertraging en uitval in lerarenopleidingen;
aanpak van jeugdwerkloosheid.

Onderzoeksbudget

Onderzoeksbudget voor instellingen in het hoger onderwijs stelde onderzoekers in staat hun onderzoek af te ronden ten behoeve van hun wetenschappelijke carrière, de continuïteit van het onderzoek en de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland. In het bestuursakkoord onderzoek staat op welke manieren het geld voor onderzoekers kon worden besteed.

Verantwoording en monitoring

Alle instellingen in mbo, hbo, wo en onderzoek maakten eigen bestedingsplannen met daarin hoe zij het geld uit het NP Onderwijs wilden besteden. Om de acties en bestedingen te verantwoorden, moesten zij in hun bestuursverslag een aparte coronaparagraaf opnemen.

De handreiking coronaparagraaf van OCW hielp instellingen in mbo, hoger onderwijs en onderzoek om de inzet van NP Onderwijsmiddelen te verantwoorden. Voor 2022 werd er ook een set van minimaal benodigde gegevens opgesteld, en verspreid bij de volgende brieven:

Brief ‘Aanvulling jaarverslagen 2021 NP Onderwijs mbo’
Brief ‘Aanvulling jaarverslagen 2021 NP Onderwijs ho’
Brief ‘NP Onderwijs: benodigde informatie voor jaarverslagen’

Voortgang van het programma

Onderzoeksbureau Berenschot monitorde via een implementatiemonitor welke acties onderwijsinstellingen ondernemen en wat de effecten daarvan waren op hun studenten. Daarnaast voerde het ministerie van OCW studentenpeilingen uit onder een representatieve groep mbo-, hbo- en wo-studenten. Instellingen in het mbo, hbo en wo hadden tot eind 2023 om het geld vanuit het Nationaal Programma Onderwijs te besteden, met het kalenderjaar 2024 als (mogelijk) uitloopjaar.

De laatste stand van zaken is terug te vinden in de meest recente voortgangsrapportage en de bijbehorende Kamerbrief. De evaluatierapportage van het NP Onderwijs voor het mbo, hbo, wo en onderzoek komt eind 2025 uit.

Kennis over wat werkt delen en ontwikkelen

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) analyseerde samen met onderwijsinstellingen welke maatregelen in de praktijk het meest effectief waren. Deze kennis werd breed gedeeld om van elkaar te leren en lessen voor de toekomst te trekken. Instellingen konden ook zelf (bij voorkeur gezamenlijk) verzoeken indienen bij het NRO.

Professionals delen lessen en inzichten tijdens het NP Onderwijs Kennisfestival

Op 9 oktober 2024 kwamen onderwijsprofessionals uit het mbo, hbo en wo samen in de Rijtuigenloods in Amersfoort om de geleerde lessen en opbrengsten uit het Nationaal Programma Onderwijs met elkaar te delen. De inzichten uit de sessies en de bijdragen van deelnemers worden meegenomen in het evaluatie-onderzoek van het NP Onderwijs.