Mbo, hbo, wo en onderzoek
Het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs) was een financieel steunprogramma van de overheid om onderwijsinstellingen te helpen de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen, studenten en onderzoekers op te vangen. De belangrijkste doelen van het NP Onderwijs voor het vervolgonderwijs waren het terugdringen van door corona ontstane (studie)vertragingen en het verbeteren van het studentenwelzijn.
Extra ondersteuning voor onderwijs en onderzoek
Toen het coronavirus in 2020 zorgde voor beperkende maatregelen, had dit grote gevolgen voor het onderwijs. Onderwijsinstellingen zetten alles op alles om studenten alsnog goed naar hun diploma te begeleiden. Om hierbij te ondersteunen, stelde de overheid tussen 2021 en 2024 via het NP Onderwijs € 2,7 miljard extra beschikbaar voor het mbo, hbo, wo en onderzoek.
Hoe konden instellingen het geld besteden?
In 2021 sloot de minister van OCW samen met de onderwijskoepels in het vervolgonderwijs een bestuursakkoord voor het mbo, hbo en wo. Hierin staan de zes thema’s waarop onderwijsinstellingen het geld konden inzetten. Dit waren:
- soepele in- en doorstroom;
- welzijn van studenten en sociale binding met de opleiding;
- ondersteuning en begeleiding bij stages;
- ondersteuning en begeleiding bij coschappen in medische opleidingen;
- beperking van studievertraging en uitval in lerarenopleidingen;
- aanpak van jeugdwerkloosheid.
Hulp voor onderzoekers
De overheid stelde € 162 miljoen beschikbaar voor onderzoekers met een tijdelijk contract om hen te helpen onderzoek, dat door corona was vertraagd, alsnog af te ronden. Het doel was om de wetenschappelijke carrière van onderzoekers, de voortgang van het onderzoek en de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland te behouden. Mede dankzij het Nationaal Programma Onderwijs konden 8.381 onderzoekers hun (vertraagde) onderzoek alsnog voortzetten. In het bestuursakkoord onderzoek staat hoe het geld voor onderzoekers kon worden besteed.
Resultaten van het NP Onderwijs voor het mbo, hbo en wo
Aan het einde van het NP Onderwijs zijn de meeste studenten en onderzoekers weer op koers. Studievertraging door corona nam sterk af en ook het studentenwelzijn herstelt. Daarmee zijn de belangrijkste doelen van het NP Onderwijs voor het vervolgonderwijs bereikt. Dit resultaat komt niet alleen door het NP Onderwijs. Ook maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het afschaffen van de coronamaatregelen en de aantrekkende arbeidsmarkt, hielpen mee.
Ondanks het herstel, blijft aandacht voor studentenwelzijn belangrijk. Net als het bereiken van alle studenten die hulp nodig hebben. Het ministerie van OCW blijft zich voor deze thema’s inzetten, onder andere via de Werkagenda mbo en het Landelijk Kader Studentenwelzijn.
Welke lessen leerde het Nederlandse vervolgonderwijs van de coronacrisis?
Onderzoeksbureau Berenschot onderzocht tijdens het programma welke acties onderwijsinstellingen ondernamen en de effecten hiervan voor studenten. Daarnaast voerde het ministerie van OCW studentenpeilingen uit onder een representatieve groep mbo-, hbo- en wo-studenten. Ook volgde de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) de ontwikkeling van de school- en studieloopbanen van leerlingen en studenten. De resultaten van de onderzoeken zijn gebundeld in de evaluatierapportages.
Kennis delen en ontwikkelen
Eén van de doelen van het NP Onderwijs was om de lessen uit de coronatijd te gebruiken voor duurzame verbeteringen in onderwijs en onderzoek.
Professionals deelden lessen en inzichten tijdens het NP Onderwijs Kennisfestival
Op 9 oktober 2024 kwamen onderwijsprofessionals uit het mbo, hbo en wo samen in de Rijtuigenloods in Amersfoort om de geleerde lessen en opbrengsten uit het Nationaal Programma Onderwijs met elkaar te delen. De inzichten uit de sessies en de bijdragen van deelnemers werden meegenomen in het evaluatieonderzoek van het NP Onderwijs.
Lessen voor de toekomst
Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) onderzocht samen met onderwijsinstellingen welke maatregelen in de praktijk het meest effectief zijn. Deze kennis verzamelden zij op Onderwijskennis.nl. Ook liepen bij het NRO verschillende onderzoeksprogramma’s en -projecten in het kader van het NP Onderwijs.